Dit zou eigenlijk ‘De Toekomst van Frankrijk’ moeten heten, maar je moet ook je eigen beperkingen kennen en toegeven wanneer je te weinig kennis hebt om een serieus toekomstscenario uit te tekenen. Van buitenaf vermoed je al snel dat Frankrijk meer kan maar overmand is door een collectieve melancholie, of is dat niet inmiddels een mediamythe? De nieuwe president Macron schijnt te geloven in de mogelijkheid van een president die een land richting kan geven en in die zin is zijn jeugdige elan een goed teken, zijn Europese positiviteit een soort langverwachte stortbui in de woestijn. Iedereen heeft het er altijd over dat hij een bankier is geweest, maar van huis uit is Macron filosoof, assistent van Paul Ricoeur. Altijd een goed teken en in combinatie met zijn wat bedeesde manier van doen vermoed ik dat Macron hierdoor makkelijk is te onderschatten.
Zijn verkiezing is in ieder geval voorlopig het einde van het Europese neofascisme. Niet dat de leiders dit zullen accepteren. Maar net als bij Wilders zullen de omstandigheden voor Le Pen binnen nu en tien jaar waarschijnlijk nooit meer zo gunstig zijn. Ze had de “wind mee”, met Brexit, “gebalanceerde” media, een extreem onpopulaire zittende president, impliciete steun van terroristen, expliciete steun van Poetin en een leger aan hackers en trolls. Beter wordt het gewoon niet en toch is dit de grootste nederlaag in de reeks naoorlogse presidentsverkiezingen, met uitzondering van haar vader tegen Chirac in totaal andere omstandigheden. Als het Europese project een kans van slagen heeft is het nu met een nieuwe Frans-Duitse as, zonder de Anglo-Saksische dwarsliggers die zichzelf buitenspel hebben gezet. In die zin is er een opening richting een zonnige toekomst ontstaan, voor Europa, misschien zelfs voor het grootste deel van Eurazië.
Wat me misschien het meest aan de Franse verkiezingen heeft verbaasd is de teleurstellende houding van archaïsch links. En dan heb ik het niet over Benoît Hamon van de Parti socialiste die eigenlijk de meest vooruitstrevende ideeën presenteerde maar nooit kon ontsnappen aan de implosie van zijn partij. Het is de arrogante desinteresse van nieuwe ster Mélenchon om invloed uit te oefenen in de tweede ronde en een grote groep kiezers in het linkse spectrum, natuurlijk met instemming van querulant Žižek en zijn duffe leninisme, die allemaal op hun eigen manier durfden te stellen dat er geen wezenlijk verschil was tussen Macron en Le Pen. Als democratie nog iets is om voor te vechten is dit decadente nihilisme, wat nog het meest doet denken aan teleurgestelde voetbalsupporters, misschien een groter gevaar dan een paar extreemrechtse nostalgici.
*
Nadat ik deze tekst had gepubliceerd kreeg ik opeens een visioen van een Europese toekomst en later in de week werd een mooi contrast toegespeeld. Ik heb die gedachten op Medium verder uitgewerkt tot 'De saaie toekomst'.