Naar een Ethiek van Luisteren

Met enige, niet verbazing...geamuseerde interesse heb ik maandagavond de receptie van Random Access Memories bekeken. Waarom niet verbaasd? Omdat het om een patroon gaat en een bepaalde manier van muziek luisteren. En die manier van luisteren vertrouw ik niet. Je kunt je zelfs afvragen of het nog wel luisteren is of dat de muziek ondergeschikt is gemaakt aan ego-projectie. Wat ik gisteren zag was een crescendo van aandacht, van positieve betekenis geven aan iets dat niet instant is, waar je mee moet worstelen (had men ook maar de moeite genomen om te begrijpen wat Daft Punk tracht te doen, ze spellen het in hun spaarzame interviews uit)…tot pure trollacties en een smachten om teleurgesteld te worden (het maakt allemaal niet uit, als ik maar opval door nog heftiger teleurgesteld te zijn dan de ander, nog dramatischer, nog bozer.)

Wat dus nodig lijkt is een ethiek van luisteren. Als je muziek daadwerkelijk belangrijk vindt dan geef je het de aandacht die het verdient. Vanzelfsprekend zijn er verschillende manieren om naar muziek te luisteren. Ik ontdek ook muziek door streams*, podcasts, mp3s, ik word ook geterroriseerd door de rotzooi die mijn dochters op de radio willen luisteren. Maar soms weet je dat het anders moet en kan. Of de dynamiek radicaal anders is dan vroeger valt overigens te betwijfelen. Tusk, nu door iedereen geroemd als een meesterwerk blabla, werd in eerste instantie ook gezien als een mislukking “te ambitieus, geen hits, hebben we hier jaren opgewacht?” Waarom heeft Tusk nu waarde? Omdat we er mee hebben geleefd. Omdat het in onze ervaringen is verweven. Omdat we voorbij reflexen hebben geluisterd.

“Maar het is zo moeilijk om te wachten.” Ongetwijfeld. En ik zag het ook aankomen, vandaar dat ik strategisch Exai en Shaking The Habitual heb aangeschaft, albums die nog lang niet verzadigd zijn. Platen die niet op ironische wijze van je af zijn te tweeten, waar ik waarschijnlijk nog jaren mee moet worstelen, dat wil zeggen plezier van kan beleven. Random Access Memories? Ik hoor het wel wanneer ik de cd volgende week in de lade schuif en languit op de bank luister, ver verwijderd van het theater van de vluchtige reactie.

(* Het toeval wil dat ik gistermiddag naar de stream van Tranklements, het nieuwe album van The Black Dog luisterde. Een groep waar ik met veel plezier sinds 1992 naar luister, hun vorige album Music For Real Airports is een van mijn favoriete techno albums ooit, maar ik was na beluistering teleurgesteld en stond op het punt om dat in een commentaar onder de stream even, op geciviliseerde niet-sarcastische wijze, duidelijk te maken. Totdat ik bedacht hoe ik had geluisterd: een stream, laptopspeakers, half aan het werk, soms afgeleid door een website, even de was drogen. Wat was mijn mening dus waard? Eigenlijk heb ik de muziek niet gehoord en is er niet eens sprake van een mening. En toch voelde ik even de aandrang om dit kenbaar te maken, kreeg de aanschaf van het album in mijn hoofd al minder prioriteit.)