Een experimentele opstelling (over die Caustic Window compilatie)

Blijkbaar hing er iets in de lucht met dat verlangen naar nieuw werk van Richard D. James. Maar dat een nieuw album via een dergelijke omweg zou verschijnen is wel apart. Een korte samenvatting: in 1994 op de top van zijn Aphex Twin faam wordt een testpersing van een compilatie onder het pseudoniem Caustic Window gemaakt. De LP wordt vervolgens om onduidelijke redenen nooit uitgebracht. Twintig jaar later verschijnt een van de zeldzame vinylschijven op eBay waar ze door (hier krijg ik persoonlijk last van gevoelens van synchroniciteit) Markus Persson, de man achter Minecraft, worden gekocht. Via een Kickstartercampagne wordt geld verzameld om de tracks digitaal voor fans toegankelijk te maken. De Aphex-liefhebber heeft toch opeens zijn nieuwe muziek.

Caustic Window is als losstaande entiteit al geweldig. Een prachtige verzameling dansbare techno met een sublieme ambienttrack '101 Rainbows (Ambient Mix)'. Maar ergens is het ook een unieke kans om naar het verschil van twintig jaar in dansmuziek te luisteren. Alsof je een obscuur fossiel in hars vindt. Toevallig hoorde ik de Caustic Window compilatie ongeveer gelijktijdig met The Air Between Words van Martyn, toch een van de meest gerespecteerde producers op het moment, en het verschil is buitengewoon*. Wellicht oneerlijk om Martyn te noemen, want hij is alleen maar een representant. Van wat? Een gortdroog geluid zonder twijfel (Caustic Window ademt.) Maar vooral van een bepaalde collectieve richtingloosheid (met een aantal oorzaken die hier eerder zijn besproken.) In de Caustic Window tracks hoor je een achteloos plezier dat verankerd is in een andere tijd, een andere blik richting de toekomst. Een levende cultuur.

En dan zijn er minsten nog twee albums van Richard D. James uit dezelfde periode die nooit officieel zijn uitgebracht. Als de man wat ambitie zou tonen, kon hij moeiteloos dansmuziek naar zijn hand zetten en er als een ironische dictator over heersen.

* Een minder retorische vergelijking zou met de nieuwe Plastikman zijn. Maar dat album heb ik nog niet goed verwerkt. En het is een andere vergelijking, met een producer die ook al actief was in 1994 (en daar duidelijk, met nieuwe middelen, een continuïteit mee zoekt).