Instant Release/Instant Recensie

Deze week is het nieuwe album van Radiohead verschenen, wat mij verder niet zoveel interesseert (ik vergeet de titel ook steeds.) OK Computer vond ik destijds erg goed, maar bij de Warp light van Kid A ben ik meteen weer afgehaakt en ik wil er nu niet aan denken dat ik nog een liedje met de stem van Thom Yorke moet uitzitten. Maar iedereen zijn ding en ik merk dat de liefhebber tevreden is. Wat mij wel intrigeert is de kritische receptie van het album en dan niet zozeer wat men er over schrijft als wel hoe snel deze op gang kwam. En dat haakt mooi aan bij de introductie van Kritische massa, namelijk dat popkritiek dreigt te verdwijnen. Toevallig verscheen gisteren in The Quietus een stuk met de favoriete platen van Guy Garvey van Elbow (nooit wat van gehoord) die op sympathieke wijze drie albums van Talk Talk in zijn lijstje zet en over The Colour of Spring opmerkt:

I'm from a generation of people who listen to music, or who listened, past tense, to music. I really wanted to belong to it, you know, you'd paint an album sleeve on the back of your coat to say this is who I am and what I listen to.

De meeste luisteraars hebben een andere relatie met muziek gekregen, maar ook het schrijven over popmuziek is veranderd zoals Annie Zaleski in Salon analyseert. Dat de luisterervaring is veranderd lijkt mij evident. Het was voorheen grotendeels individualistisch, hoogstens een trage conversatie met tijdschriften en vrienden, die pas op een concert collectief werd (destijds toch een vreemde ervaring, om al die anderen te zien die ook van Metallica hielden.) Nu is het een gewoonte om direct te uiten dat iets is gehoord. Verder dan “meesterwerk”, “schitterend” komt het meestal niet en het maakt ook niet zoveel uit, het plezier van pop is vaak de eerste kick bij het horen van (eerst voorbeeld wat bij mij opkwam) ‘Pump Up the Volume’.

Wat wel uitmaakt zoals Zaleski stelt (en de door haar aangehaalde Amanda Petrusich in ‘The Music Critic in the Age of the Insta-Release’) is dat de rol van recensent (zeker geen criticus meer) hierdoor aan het veranderen is. Beide auteurs leggen het perfect uit en waar het op neerkomt is dat de grote instant-release een instant-recensie afdwingt. De vraag is of die recensie nog iets kan toevoegen aan de eerste indrukken van de luisteraar? Of biedt de recensie nu echt alleen nog maar een bevestiging van de eigen mening? Ik heb geen enkele recensie van de nieuwe Radiohead gelezen, want er kan weinig van waarde in staan. Ik kan niet anders dan toegeven dat het de nieuwe standaard is geworden, want ook gerenommeerde kranten doen er aan mee. Maar met betekenis of inzicht heeft het niets meer te maken. Schrijven over popmuziek is een race geworden en wie verliest krijgt een deuk in zijn imago dat toch al niet veel waard was. En Petrusich voorziet een vervelende bijwerking:

It’s hard not to worry that this will trickle up, eventually—that artists will start to write only songs that sound good immediately, rather than records that might open up, unfold, ripen.

Kortom, tijd voor de trage reactie, de late tekst, een ware kritiek voor die slinkende groep toegewijde luisteraars.