I've Been Trying to Tell You: De nazomer van de 90’s

De omschrijving van het geluid van de nieuwe LP (en met zijn speelduur van 40 minuten is I've Been Trying to Tell You een echte LP) van Saint Etienne als echt jaren ‘90 maakte me nieuwsgierig. Het had heel makkelijk in een plezierige retrotrip kunnen uitmonden maar doet iets heel eigenaardigs. De eerste luisterbeurt zonder voorkennis is essentieel (stop met lezen en doet dat eerst.) Goed, ben je terug? De achteloze luisterbeurt riep bij mij herinneringen op aan de nazomer van de jaren ‘90, de periode 1998 – 2001, een weldadige kalmte na een continue reeks vernieuwingen. Ik moet altijd denken aan de sfeer van Lifestyles of the Laptop Café van The Other People Place (releasedatum 3 september 2001) waarmee Drexciyaan James Stinton verrassend een kalm futurisme aankondigde. Geciviliseerd, vriendelijk, een nieuw soort ‘Computerliebe’ die perfect paste bij hoe ik mij die tijd herinner, als een zonnige herfstdag die steeds opnieuw begint.

Met stijgende verbazing las ik vervolgens een interview met Bob Stanley van Saint Etienne waarin hij de ideeën en de methode achter het album uitlegde. I've Been Trying to Tell You blijkt grotendeels te zijn opgebouwd rond zes samples van popliedjes uit de tweede helft van de jaren ‘90 en het begin van het nieuwe millennium. Popconnaisseurs als Saint Etienne kozen vanzelfsprekend niet voor de gemakkelijke weg maar voor de mindere hit van een artiest, dus niet ‘Thorn’ van Natalie Imbruglia maar het minder succesvolle ‘Beauty of Fire’. Daarnaast zijn de samples zo vervormd dat ze voor mij als achteloze MTV/TMF-kijker niet zijn te identificeren. Het resultaat zijn geen echte liedjes, maar ook geen ambient. Een achttal spookliedjes, in de zin van dub, er is een gemis en er wordt iets opgeroepen wat voorheen niet bestond. Die eerste luisterbeurt met onderbewuste herkenning roept een interessante vraag op: in hoeverre vang je met muziek, een verzameling geordende trillingen, een tijdperk en kun je daar geleefde gevoelens mee oproepen wanneer je geen actieve herinnering hebt aan die muziek? Het is een mysterie dat waarschijnlijk zal vervliegen bij elke draaibeurt waarmee I've Been Trying to Tell You onderdeel gaat worden van mijn herinnering aan 2021. 

Niet dat de uiteindelijk muzikale constructies zonder andere verwijzingen zijn, al gaat Saint Etienne ook hier niet voor de makkelijke gebaren. Het is geen slaafse simulatie, wat beneden hun stand is. Als het zo is, zullen ze het niet prijsgeven maar ik vermoed dat I've Been Trying to Tell You op een bepaald niveau een ode aan Andrew Weatherall is, sleutelfiguur van het decennium die in 1990 hun eerste single ‘Only Love Will Break Your Heart’ remixte. Saint Etienne gaat voor een dromige midtempo sound vol herhaling die in intentie doet denken aan Weatheralls luved up remixes, met name de essentiële 'One Day’ (Endorphin mix) voor Björk, die eigenlijk een nieuwe vertakking van lovers techno had moeten inluiden, misschien het hypothetische genre waar Saint Etienne altijd in heeft gewerkt. 

Saint Etienne is vanaf het begin een groep geweest die je kunt “lezen”, verwijzing na verwijzing, laag na laag, een individuele zoektocht die nooit het complete plaatje geeft. Er is in I’ve Been Trying to Tell You weer een Britse ervaring te vinden vol associaties die voor de buitenstaander van het Europese vasteland nooit hetzelfde gewicht kunnen hebben. Een conceptueel web, opgebouwd uit hints binnen hints, zowel universeel als lokaal. Owen Hatherlay eindigt zijn liner notes vol persoonlijke herinneringen aan een verdwenen Londen opeens met “I remember seeing the blue television sky over Lower Manhattan from a council flat in southern Engeland.” I've Been Trying to Tell You werd uitgebracht op 10 september.