Ik noemde ze al bij de
vorige piketpaal. Stereolab was een van de meest avontuurlijke bands van de jaren ’90. Even karakteristiek voor het decennium als de beste jungle, Aphex Twin of Björk. Stereolab is een lichtend voorbeeld van hoe je als muzikant het verleden kan gebruiken om de toekomst te verkennen, met behoud van een eigen persoonlijkheid. Hun oeuvre is gevuld met prachtige liedjes, maar hun meest radicale statement blijft, denk ik, ‘Jenny Ondioline’ in de volledige versie van 17 minuten en 55 seconden die op hun meesterlijke dubbelalbum
Transient Random-Noise Bursts With Announcements (1993) staat.
Een My Bloody Valentine-achtige muur van gitaar zorgt voor de aftrap. Nu de
NEU! albums keurig zijn heruitgegeven kijken we minder op van de motorik-beat en gitaarmelodieën waarmee het nummer wordt voortgestuwd, in 1993 was dit nog geheime kennis. Stereolab had op de vorige twee platen dit model geperfectioneerd en nu zou het eigen worden gemaakt. Mijn favoriete moment vindt plaats op 5:50 wanneer na een minimalistisch instrumentaal stuk, de woordeloze zang terugkeert, maar in plaats van het refrein aan te kondigen zoals in het begin blijft het ritme doordreinen, de “aaahhh’s” keren nog drie keer terug en de muziek begint te
zweven, lijkt iets onmetelijk groots en woordeloos (het einde van verlangen?) bijna binnen te treden. En zou op deze manier makkelijk nog een kwartier in Basic Channel stijl door kunnen gaan. De band had echter iets anders op het oog. De gitaarmuur keert terug en ‘Jenny Ondioline’ wordt als door een wissel op een ander spoor gezet waarmee een nieuwe hypnotische constructie wordt ingezet. Op 13:41 laat Stereolab haar meest radicale gezicht zien. De interesse in test-LPs die destijds werden gemijnd voor interessante geluiden en coole samples wordt hier gebruikt om de voorgaande muziek uit elkaar te trekken in een wervelstorm van geluid. Waarna een bevrijdend plateau alles tot een goed einde brengt.
‘Jenny Ondioline’ is pure pop, maar met pretentie. Stereolab vraagt zich terecht af waarom pop zich aan bepaalde conventies moet houden, wat betreft tijdsduur, textuur of tekstuele inhoud (hier zong een zangeres die je ervan kon overtuigen dat een betere wereld mogelijk is.) Geen band komt in 2014 in de buurt van dit Stereolab. Het is alsof we op een andere planeet leven. En die van ons is een uitzichtloze woestijn.
Stereolab - Jenny Ondioline from
Erythromycine on
Vimeo.
