De toekomst, gisteren, om de hoek

Een prachtig exemplaar van de BBC2 Trade Test Film, over het Evoluon. Ah, zoveel kinderlijke nieuwsgierigheid! En de muziek is ook niet mis.


Je vindt dit soort dingen niet door achteloos Evoluon in te tikken, alle eer naar Sonic Boom (ex-Spacemen 3) die er naar verwees in zijn hele prettige lijst met tien favoriete platen.

Een Zwarte President

Interessant interview met sciencefictionschrijver Samuel R. Delany, met daarin veel aandacht voor ras en identiteit. In het onderstaande citaat brengt hij de "zwarte president als sciencefiction voorspelling" ter sprake (die ik terloops in De Toekomst Hervonden aankaart.) Ik was helemaal vergeten dat dit idee in Camp Concentration zit (geweldig boek trouwens, 334 ook):

In 1967, when I first read Camp Concentration in its New Worlds serialization, after it had failed to find a US publisher, I can think of two things that were then inconceivable: The first is that 50 years later, we would have a black president. But by 2005, it was very thinkable. Morgan Freeman had played the current president of the United States in Deep Impact, with at least two other black actors representing the POTUS on various running series—so that, if anything, when Obama got in in ’08, today hindsight makes it look more inevitable than surprising.

And in the early ’70s [in “Angouleme,” from 334, published in 1972], Disch was the first science-fiction writer to conceive of gay marriage as lying in a foreseeable future. I wasn’t. I’d already worked through all my interest in marrying anyone and was pretty sure it was not an institution for me. I still am.

Verder is Obama meer een product van Harvard dan zwart. En zoals Thomas Pynchon laat opmerken in Gravity's Rainbow: "Harvard's there for other reasons. The "educating" part of it is just sort of a front."

Het interview sluit trouwens af met een prachtige anekdote. Dat boek moet ik dan ook herlezen, want die scène ben ik compleet vergeten.

Kent Sri Lanka retromania?

Ik heb ongeveer in twee weken een jaar aan indrukken opgedaan. Met name het non-toeristische Jaffna in het noorden van Sri Lanka (voorheen Tamil Tijger gebied) bezit een authentieke charme. Maar laten terugkeren naar een specifiek thema: kent Sri Lanka retromania? Ik denk van niet en dat zorgt natuurlijk voor een bepaalde opluchting. Retromania is een van de vele structuren die je als Westerling voelt wegvallen wanneer je het land bezoekt. De rit van het vliegveld naar het eerste hotel vormde bijvoorbeeld een bijna hallucinerende rit langs een stad die leek te zijn gebouwd als een lint langs de weg, waar compleet andere verkeersregels gelden, een bizarre veelheid aan religieuze beelden staan opgesteld (inclusief katholieke heiligen). Europa wordt definitief op afstand gezet. En dat is mentaal en conceptueel zeer gezond.

De samenleving is compleet anders ingericht, met een grote rol voor religie (een circulair ritme van ritueel zonder progressie.) En niet onbelangrijk: de invloed van  Amerika is relatief klein, al kun je er Coca-Cola en Pepsi vinden (zelf hakken ze liever een kokosnoot open, is ook veel lekkerder.) Rusland en China worden vanwege hun steun in de burgeroorlog door een meerderheid vertrouwd en de auto’s zijn hoofdzakelijk van Japanse makelij (al is de in India geproduceerde Tuk Tuk een veel belangrijker vervoersmiddel.) De Westerse popcultuur is vrijwel afwezig buiten Colombo en er is in bredere zin weinig om nostalgisch over te doen: het directe verleden bestaat uit dertig jaar burgeroorlog waar niemand met weemoed aan terugdenkt. Sommige sporen van de oorlog—een geëxplodeerde watertoren, de verbrande bibliotheek van Jaffna—worden moedwillig, als herinnering, in stand gehouden. Nostalgie, als het bestaat, is geïmporteerd, de langzaam vervagende Britse nostalgie naar het Empire (en dan in de herinnering van een verdwijnende generatie.) Nog iets waar de zelfbewuste Sri Lankaan totaal niet naar terugverlangt, met uitzondering van cricket, het gesublimeerde Engelse, waar men zoals in zoveel ex-koloniën dol op is.

Ik had overigens zoiets als een muzikale openbaring toen ik met een ontbloot bovenlijf in een hindoetempel in Jaffna achter een groep gelovigen aansjokte die door een priester van nis naar nis werden geleid. Eerst dacht ik dat de muziek van tape klonk, maar nadat we het circuit hadden volbracht, bleek het door een priester met een trommel en twee jongelingen op lange trompetten te worden gespeeld. De mooiste muziek die ik jaren heb gehoord, zoiets als Coltrane’s einddroom, eindelijk bevrijd van toonladders. Knetter hypnotiserend. Helemaal af, ongetwijfeld al eeuwen lang.

Hippie modernisme

Helaas ben ik voorlopig niet in de buurt van Minneapolis, want de tentoonstelling Hippie Modernism: The Struggle for Utopia in het Walker Art Center klinkt precies als mijn ding. Fast Company heeft een interessant interview met de curator Andrew Blauvelt waarin een aantal De Toekomst Hervonden riffs terugkeren.

What I argue is that there are functional through-lines. Almost every significant and different thing that I can think of today is somehow tied back to this period. The conservative values of the 1970s and 1980s rewrote the 1960s as a kind of failure, but it depends on when you want to decide failure happens. If you examine this historic moment today, it seems like less of a failure. A lot of the concepts and ideas have in fact changed the way we think about things.

Wordt ook een mooi proto-Solar Punk project aangehaald. Maar ergens geeft het voorbeeld dat hij aanhaalt - Info Gonks van Archigram als voorloper van Google Glass - heel precies het verschil tussen beide tijdperken aan.