Ik bedacht nog dat Orbital de enige van de Grote Vier van UK techno is die zich heeft gewaagd aan een nostalgische terugblik. Je weet nooit wat de toekomst brengt, maar op het moment verkent Autechre stug nieuwe paden al dan niet als live-act, Aphex Twin blijft in zijn dj-optredens trouw aan rave maar verbouwt dat met allerlei andere elementen tot iets futuristisch en The Black Dog heeft er simpelweg de tijd niet voor aangezien ze in hoog tempo meerdere nieuwe platen uitbrengen, die steeds anders klinken. Niets om je over te schamen, soms is de innovatiepiek kort en hevig. De sequentie van het tweede album (1993) naar Snivilisaton (1994) naar In Sides (1996) vond in drie jaar plaats. Geen artiest heeft meer gedaan om van techno albummuziek te maken waar je thuis naar kunt luisteren, de euforie van rave verplaatst naar het dagelijks leven. Techno met intrigerende concepten en steeds mooiere en complexere melodieën. In Sides voelde destijds al als een afsluiting, de rave-akkoorden die op een gegeven moment in 'The Girl with the Sun in Her Head' opkomen al een groots melancholisch gebaar, terwijl de spiralen van melodieën waarmee de plaat afsluit overduidelijk een definitief statement zijn. Van Orbital kun je daarna niet meer eisen.
zondag 30 maart 2025
maandag 24 maart 2025
Orbital: Twee ervaringen
Bij een avond naar muziek luisteren horen tegenwoordig maar al te vaak lange theoretische bespiegelingen. Orbital in Paradiso dat hun eerste twee albums integraal speelt: wat betekent dat? In eerste instantie had ik, vanwege de nostalgische lading, geen zin. Al liet ik me voor de gezelligheid al snel ompraten. Niet alles hoeft zo zwaar te zijn. Waarom die twijfel? Vanwege de herinneringen vanzelfsprekend en de wetenschap dat wat toen was nooit hetzelfde kan betekenen.
Orbital nu is haast vanzelfsprekend onderhevig aan museificatie: de albums worden netjes in de juiste volgorde gespeeld en er is zelfs een pauze van tien minuten. Het is een concert. Een goed concert met een intrigerende lichtshow en versies die op een prettige manier afwijken van de plaat, maar in plaats van een continue mix werden de tracks steeds tot een einde gebracht zodat een braaf applaus kon worden geincasseerd. Mild observeerde ik: ik luister in de toekomst naar de toekomstmuziek van het verleden. Een geruststellende gedachte.
Wat is nu het verschil van de ervaringen? Orbital nu is te vergelijken met wat Barthes teksten van plezier (plaisir) noemt: “Klassieken, Cultuur (hoe meer cultuur, hoe groter, hoe diverser het plezier). Intelligentie. Ironie. Fijnzinnigheid. Euforie. Meesterschap. Veiligheid: levenskunst.” De muziek van Orbital is nu omgeven van kennis, onderdeel van een hiërarchie van smaak en een hele geschiedenis. Orbital in de Melkweg in 1992 was naadloos onderdeel van een complete nacht muziek waar bijna geen verschil was met wat de dj’s eromheen draaiden. Een continu ontdekking van het onbekende, gedreven door nieuwsgierigheid, het lichaam dat zich compleet overgeeft aan muziek, zonder vragen, zonder twijfel. Twee jaar later in Paradiso speelden ze in het midden van de zaal op een stellage zodat ze onderdeel waren van de dansvloer waarbij het publiek massaal onder invloed was. Een samensmelting van artiest en danser. De muziekervaring is dan te vergelijken met Barthes’ teksten van genot (jouissance): “Het plezier in brokken, de taal in brokken, de cultuur in brokken (…) Alles wordt ineens meegesleept.”
Kortom, een onvergelijkbare ervaring. En toch, in een flits tijdens ‘Remind’ wanneer ik mijn ogen sluit en de lichten alles wit laten exploderen terwijl het ritme een tunnel suggereert en de bliepjes alles lijken over te nemen, voel ik even dat moment, van overdaad en weldadige kalmte...een leegte waarin twee tijdperken overlappen.
Orbital nu is haast vanzelfsprekend onderhevig aan museificatie: de albums worden netjes in de juiste volgorde gespeeld en er is zelfs een pauze van tien minuten. Het is een concert. Een goed concert met een intrigerende lichtshow en versies die op een prettige manier afwijken van de plaat, maar in plaats van een continue mix werden de tracks steeds tot een einde gebracht zodat een braaf applaus kon worden geincasseerd. Mild observeerde ik: ik luister in de toekomst naar de toekomstmuziek van het verleden. Een geruststellende gedachte.
Wat is nu het verschil van de ervaringen? Orbital nu is te vergelijken met wat Barthes teksten van plezier (plaisir) noemt: “Klassieken, Cultuur (hoe meer cultuur, hoe groter, hoe diverser het plezier). Intelligentie. Ironie. Fijnzinnigheid. Euforie. Meesterschap. Veiligheid: levenskunst.” De muziek van Orbital is nu omgeven van kennis, onderdeel van een hiërarchie van smaak en een hele geschiedenis. Orbital in de Melkweg in 1992 was naadloos onderdeel van een complete nacht muziek waar bijna geen verschil was met wat de dj’s eromheen draaiden. Een continu ontdekking van het onbekende, gedreven door nieuwsgierigheid, het lichaam dat zich compleet overgeeft aan muziek, zonder vragen, zonder twijfel. Twee jaar later in Paradiso speelden ze in het midden van de zaal op een stellage zodat ze onderdeel waren van de dansvloer waarbij het publiek massaal onder invloed was. Een samensmelting van artiest en danser. De muziekervaring is dan te vergelijken met Barthes’ teksten van genot (jouissance): “Het plezier in brokken, de taal in brokken, de cultuur in brokken (…) Alles wordt ineens meegesleept.”
Kortom, een onvergelijkbare ervaring. En toch, in een flits tijdens ‘Remind’ wanneer ik mijn ogen sluit en de lichten alles wit laten exploderen terwijl het ritme een tunnel suggereert en de bliepjes alles lijken over te nemen, voel ik even dat moment, van overdaad en weldadige kalmte...een leegte waarin twee tijdperken overlappen.
Abonneren op:
Posts (Atom)