Waar is de digitale horizon gebleven?

Ik ben snel een liefhebber geworden van de serie Halt and Catch Fire (AMC) over de perikelen van een ambitieus computerbedrijf in het begin van de jaren tachtig. Het vangt verrassend goed het tijdsgevoel en de muziek is vaak avontuurlijk, zonder te kiezen voor de pophits van de tijd. De esthetiek is vrij subtiel, ambient met kleine details die gewoonweg kloppen. De begintitels passen hier perfect bij.


Laatst bedacht ik toen de serie begon opeens: wat is er gebeurd met de digitale horizon? In de jaren tachtig had je op verpakkingen, in reclames, games en films (Tron) vaak het beeld van een horizon. Vanzelfsprekend om de associatie op te roepen van een wereld die nog komt en binnen handbereik is dankzij de computer (soms andere digitale technologie als de cd-speler). Ik heb snel een paar voorbeelden gezocht:

 

Deze horizon is compleet verdwenen uit de hedendaagse esthetiek. Waarna je snel de conclusie kunt trekken dat marketingfiguren onbewust niet geloven in de toekomst. In de verkoop van apparaten of andere objecten met een idee van een wereld die nog moet komen. Ongetwijfeld is dit idee uitgebreid bij consumenten onderzocht en krijgt deze er geen positieve gevoelens bij. Uit angst natuurlijk, pure angst.

Digitale muziek: doodlopende weg?

The Vinyl Factory analyseert een recent interview met Brian Eno over de voordelen en gevaren van digitale opnametechnologie. Toch een van blokkades die in De Toekomst Hervonden wordt geïdentificeerd. Eno is vrij pragmatisch en hij is volgens mij niet van de school dat analoog per definitie beter klinkt, maar meer dat fouten mooi kunnen zijn en dat beperkingen onvoorziene voordelen hebben:

Did Eno think that belle époque West African records still sound vital and alive 40 or 50 years on because of, rather than despite, the very basic conditions under which most of them were recorded?

“I do,” said Eno. “It’s partly to do with engineers working with very limited resources and really understanding them well. If you’ve only got two mics, one compressor and a couple of pre-amps, you really know what they do, because you’re using them every single day. It’s like an artist who is extremely good with water colours. Water colour is a very limited medium but you can become incredibly good with it if that is all you have. Those old African recordings, and a lot of old rhythm ‘n’ blues and early doo-wop and so on, in many respects they were incredibly limited in recording tools. But nonetheless, the people who were using those limited tools had a real rapport with them, and knew how to get exciting results from them.

Dit is ook een van de redenen dat genres (punk, acid, Detroit techno, jungle) in hun beginfase altijd goed blijven klinken. Niet alleen de ideeën zijn fris maar de beperkingen zorgen voor een bepaalde focus. Overigens ben ik zelf ook dol op het andere extreem: de mega-studioalbums die state of the art technologie volledig uitbuiten: Tusk, Slave to the Rhythm, Wish You Were Here.

The Analogue System Strikes Back (of niet?)

Weer een goed artikel in Forbes, dit maal over de al dan niet verrassende terugkeer van de analoge synthesizer (geruchten worden sterker dat Roland, blijkbaar niet de snelste van geest, nieuwe versies van de TB-303 en TB-808 gaat uitbrengen.) Niet de tweedehands vintage modellen, nee, het artikel gaat over fabrikanten die oude modellen in ere herstellen. Het maakt in wezen niet veel uit als je er geen avontuurlijke muziek mee gaat maken en dat is de vraag die achter het fenomeen spookt: blijft dit een cosmetische verandering waarmee retromania zich nog dieper verstrengelt in muziek? Kun je alleen aan het digitale systeem ontsnappen door het analoge? Dat laatste is te betwijfelen, omdat de hele infrastructuur digitaal is en zal blijven. 

Nog meer kritiek op de laptop

Mooi interview in The Quietus met Jon Hopkins, de volgende technoproducer die zich buigt over het probleem van pure digitale muziek.

In the corner of your studio there you've got your old piano and of course you were classically-trained. How did that come into Immunity?

JH: I've had that piano since I was eight-years-old. I used the pedals for rhythms, though the sounds have been through so many processes nobody will ever be able to tell. Most people get an 808 patch, do a double speed rhythm and that's that. It seems amazing that everyone uses the same drum sound, I hear it all the time. I don't understand the idea of starting from the same point and not changing it that much. Using real instruments, real things (even real synths because they're physical things too) each time you include a new instrument it adds new depth. Equally each time you record a track entirely on a laptop it takes away depth, so you end up with this piece of CGI music.

 Ambachtelijk gemaakte synthesizers. Bij voorkeur gepersonaliseerd. Ik vermoed dat het groot gaat worden.

Digitale rot in kunst

That was the conundrum facing the Whitney Museum of American Art, which in 1995 became one of the first institutions to acquire an Internet-made artwork. Created by the artist Douglas Davis, "The World's First Collaborative Sentence" functioned as blog comments do today, allowing users to add to the opening lines. An early example of interactive computer art, the piece attracted 200,000 contributions from 1994 to 2000 from all over the globe.

By 2005 the piece had been shifted between computer servers, and the programmer moved on. When Whitney curators decided to resurrect the piece last year, the art didn’t work. Once innovative, “The World’s First Collaborative Sentence” now mostly just crashed browsers. The rudimentary code and links were out of date. There was endlessly scrolling and seemingly indecipherable text in a format that had long ago ceased being cutting edge.

Dat komt goed uit. Dit artikel When Artworks Crash: Restorers Face Digital Test handelt over een aantal vragen en problemen dit ik probeerde aan te kaarten in de TENT lezing.