Het oude web

Ik had het in de vorige post over een vreemd gevoel van nostalgie die de beelden van een pre-world wide web internet opriepen. Dat is blijkbaar een ding, want ik struikelde de afgelopen week bijkans over artikelen die op een of andere manier spreken over een verlies van het, laten we zeggen, “oude web”. Waarin weemoedig wordt teruggedacht aan heel verschillende periodes (ik ga bijna vermoeden dat iedereen een online kindertijd doormaakt waarvan de onschuld verloren gaat.) Om met mijzelf te beginnen. Ik weet nog heel goed dat ik Gopher gebruikte op mijn oude PC met monochrome monitor. Al werd het snel duidelijk dat er iets radicaal ging veranderen toen www op brede schaal werd geïntroduceerd. Je kon zien dat de mogelijkheden vele malen groter waren, maar ik twijfelde of het—voorbij de visuele en auditieve rijkdom—wel een echte vooruitgang inhield. Ik was al dolgelukkig met het struinen door de boomstructuur van informatie, de eenvoudige menu’s waar je met een cijfer een keuze moest maken. Als ik er nu aan terugdenk, lijkt dit de juiste balans te zijn geweest tussen online informatie en “de echte wereld”.

Een kleine selectie met artikelen over het problematische web. Hier een artikel over trolls en een nostalgie naar de tijden van LiveJournal (zelf nooit gekend), waarbij deze observatie volstrekt correct is:

There was a time when online spaces were places you could be vulnerable and let down your defenses, where you could take a chance on meeting like-minded strangers without constantly looking over your shoulder for threats. 

De Iraanse blogger Hossein Derakhshan werd gevangen gezet en ziet na zes jaar gevangenschap hoe het online landschap is veranderd:

The hyperlink was my currency six years ago. Stemming from the idea of the hypertext, the hyperlink provided a diversity and decentralisation that the real world lacked. The hyperlink represented the open, interconnected spirit of the world wide web — a vision that started with its inventor, Tim Berners-Lee. The hyperlink was a way to abandon centralization — all the links, lines and hierarchies — and replace them with something more distributed, a system of nodes and networks. 

Blogs gave form to that spirit of decentralization: They were windows into lives you’d rarely know much about; bridges that connected different lives to each other and thereby changed them. Blogs were cafes where people exchanged diverse ideas on any and every topic you could possibly be interested in. They were Tehran’s taxicabs writ large.

Later formuleert hij deze potentiële klassieker:

The web was not envisioned as a form of television when it was invented. But, like it or not, it is rapidly resembling TV: linear, passive, programmed and inward-looking.

En verwacht de komende tijd meer van dit soort ideeën:

The "web" is not a part of nature. It was not discovered; we don't have to just accept it. The "web" is an infrastructural system that was built by people, and it was built very recently and very sloppily. It currently has the property that it forgets what must be remembered, and remembers what must be forgotten. It manages to screw up both the sacredness of the common record and the sacredness of private interaction.

Zelf ben ik niet pessimistisch. Facebook is niet eeuwig. Apple ook niet. Internet 1992 komt in ieder geval niet terug en veel positieve herinneringen hebben dat karakter omdat de samenleving en cultuur waarin het web was verankerd gewoonweg leuker en avontuurlijker waren. Maar het basisprincipe blijft voortleven, al was het omdat het bepaalde concepten voorstaat - decentralisatie, vrijheid, liefde van kennis – die de moeite waard zijn om na te streven. Die waar zijn.