Obscure Sound: nieuwe muzikale continenten

Terwijl ik voor het eerst door de nieuwe uitgave van Obscure Sound bladerde voelde ik heel helder een kanteling plaatsvinden, het idee dat er een nieuwe periode aanbrak als muziekliefhebber. Opeens zijn er allemaal onontgonnen werelden, sommige waarvan je het bestaan vagelijk kende, anderen compleet onbekend. Enigszins bijgekomen moest ik denken aan de beroemde introductie van Michel Foucaults Les mots et les choses (1966) waarin hij Borges citeert over een (niet-bestaande) Chinese encyclopedie die dieren op een excentrieke wijze kwalificeert (“a) die de Keizer toebehoren, b) gebalsemde, c) tamme, d) speenvarkens, e) sirenen, f) fabeldieren, g) loslopende honden, h) die in deze indeling voorkomen, i) die in het rond slaan als gekken, j) ontelbare, k) die met een fijn kameelharen penseeltje getekend zijn, l) etcetera, m) die juist een kruik gebroken hebben, n) die uit de verte op vliegen lijken”.) Als Europese muziekliefhebber leer je door de jaren heen een bepaalde muziekgeschiedenis, geconcentreerd rond Europa en de Verenigde Staten, met bijbehorende indeling in genres die natuurlijk aanvoelt. Chee Shimizu presenteert met Obscure Sound een compleet eigen kwalificatie vanuit een Japans perspectief richting het Westen en dat voelt bevrijdend.

Vanuit persoonlijk oogpunt was het misschien wel nodig. Ik ben de laatst jaren altijd wel op zoek naar nieuwe muziek maar veel wat ik uiteindelijk luister is een plezierig invullen van details uit het verleden, het uitwerken van een oeuvre (Charles Mingus) of het herleven van de jaren negentig en alles wat ik toen, in alle haast, ben vergeten. Het is zeer twijfelachtig of er binnen onafzienbare tijd nog een grote esthetische omwenteling zal plaatsvinden die zich kan meten met de Cambrische explosie van de jaren ‘80. Een radicale perspectiefwisseling is blijkbaar dan het alternatief.

De eerste versie van Obscure Sound werd in 2013 uitgegeven en groeide uit tot een waar cultboek. Wat Shimizu in de introductie meer lijkt te verbazen is dat in de tussenliggende periode de interesse naar de muziek, een mengsel van ambient, new age, healing music, fusion en andere kosmische muziek is toegenomen en in sommige gevallen officieel wordt hergewaardeerd in reissueprogramma’s (denk met name aan het goede werk dat het label Light in the Attic verricht.) Ondertussen was de waarde van het boek ook toegenomen, werd het vrijwel onvindbaar en onbetaalbaar. Deze nieuwe editie komt gelegen, ook voor Shimizu die zich na publicatie realiseerde dat hij allemaal platen was vergeten en op deze manier zijn oorspronkelijke selectie lekker kon herschikken (blijkbaar stond Frida’s Something’s going on hier in, nu helaas met ongeveer 200 andere platen gesneuveld.)

Een paar artiesten krijgen, met name in het begin, extra aandacht, al bestaat het grootste deel van het boek uit lijsten met platen met een korte omschrijving. Dit alles onderverdeeld in thematische hoofdstukken als Japanese ambient & new age, specifity of ECM, organic, ethnic, psychedelic, spiritual, meditative of floating. Naast het openingshoofdstuk gewijd aan de veelzijdige Yasuaki Shimizu springt natuurlijk het hoofdstuk Accidental music in Spain direct in het oog. Als Spanjaard een complete verrassing dat de Spaanse experimentele muziek zo’n status krijgt toebedeeld en het maakt me zeer nieuwsgierig naar wat ik zal vinden. Maar ik vind het op een of andere manier vooral ontroerend dat iemand aan de andere kant van de wereld geïnteresseerd is in zulke specifieke muziek en de moeite neemt om dit te catalogiseren. Het is alweer een voorbeeld van de schoonheid van de Japanse toewijding aan kennis die omgezet wordt in daden (audiofiele luisterbars, reggae labels, high end denim, etc.)

Deze overdaad aan muziek beluisteren wordt nog een hele klus. Niet alleen puur qua hoeveelheid. Want ik ben iemand die niet wil luisteren om het wegstrepen, ik wil me graag verliezen in een plaat en dat betekent eigenlijk dat ik een fysiek exemplaar wil hebben (nu al Ichiko Hashimoto – Ichiko, Aragon – Aragon, Yasuaki Shimizu - Kakashi en Tomoko Aran - Shinkei suijaku.) De genoemde albums zijn nog te vinden maar al snel is me duidelijk geworden dat veel platen echt obscuur zijn, soms niet eens op cd zijn uitgebracht, vaak louter een Japanse persing, 0 aangeboden exemplaren op Discogs. Gelukkig hebben we YouTube waar Green een fenomeen werd en Spotify waar Chimizu een handige playlist heeft gemaakt met 136 uur muziek. Je kunt jaren, misschien decennia wijden aan het zoeken en luisteren…wat leidt tot de melancholische gedachte dat er ooit een einde komt aan je nieuwsgierigheid en de contouren hiervan al zichtbaar worden.