Ik speel voor de conclusie van De Toekomst Hervonden, waar ik natuurlijk met “hoe nu verder?” ideeën moet gaan strooien, met een voorstel van een nullijn voor muziek die geïnspireerd is op het verleden. Een individueel ethos waarmee je als luisteraar (muzikant zou helemaal mooi zijn) voor jezelf zegt: “Nu is het genoeg, tot hier en niet verder, verzin iets nieuws.” Onbewust doe ik het zelf al. Om een willekeurig recent voorbeeld te noemen: Jacco Gardner. Heb geen noot van zijn muziek gehoord want over zijn invloeden en hermetische muziekwereld lezen zegt mij al genoeg.
Maar het daar bewust keuzes in maken heeft een paar problematische aspecten, los van het feit dat het iets dictatoriaals heeft (zie het daarom als een gedachte-experiment.)
Allereerst: waar trek je de lijn? Complete simulacra van een tijdperk zijn een makkelijk taboe. Maar moet je bijvoorbeeld een jaar als scheidslijn aanwijzen? Mag muziek niet klinken als voor 1987? 1981? 1977? Zelf vind ik dat 1977 goed voelt maar al die opgewarmde post-punk zooi zou eigenlijk ook niet meer gemaakt moeten worden. En verschilt het per genre? Niemand haalt het immers in zijn hoofd om nog dixieland te maken (zei hij vol goede moed, hoewel The Bryan Ferry Orchestra gevaarlijk dicht in de buurt komt, en zelfs dat heeft een vreemde charme, bovendien de man is inmiddels bejaard), geen jonge Jamaicaan maakt nog dub in de jaren ’70 stijl, hetzelfde geldt voor jonge rappers die niet teruggrijpen op ‘Rock The Bells’ Dat laatste kan nog gebeuren, maar misschien was Jay-Z te dwingend met zijn ’99 Problems’ om daar nog verder op te borduren. Trouwens is dat wel hoe je een ode moet doseren, eenmalig, het is gehoord, knap gedaan, nu weer voorjekijkendoorlopen.
Nu ik er over nadenk, even kort door de bocht: is retromania eigenlijk een blank probleem? En nog een: irriteert retromania vooral als een jongere generatie slaafs oude modellen volgt?
Retromania een blank probleem. Ja zeker. Hiphoppers en Reggaeproducers recycleren er al even lustig op los, maar ze zien dat niet als een probleem, omdat ze veel organischer denken, hetgeen een typische niet-blanke manier van aanpakken is. Enkel een blanke die te veel van muziek kent (bijvoorbeeld ondergetekende en jijzelf) heeft de neiging om dat te problematiseren omdat de westerse muziekgeschiedenis nu eenmaal als een Hegeliaans geschiedproces wordt begrepen. In die zin is Reynolds' Retromania een muzikaal equivalent van Hegels/Kojève's/Fukuyama's Einde van de Geschiedenis. De Europese geest - ja Britten, jullie zijn ook Europeanen - denkt nu eenmaal discontinu en in discrete evolutiestappen, waarbij iedere stap voorwaarts ook meteen als iets nieuws wordt beschouwd (moet worden beschouwd zelfs). Puur filosofisch bekeken is dat natuurlijk onzin. Niet alles wat naar voren gaat is oorspronkelijk en moet dat ook niet zijn.
BeantwoordenVerwijderenMijn mening: Er is een eindig reservoir aan geluiden, technieken en ideeën daarover - ok, het zijn er echt ontzettend veel, maar ze zijn effectief eindig, omdat je niet alles wat je met geluid kan maken ook als gebruikswaardige/beluisterbare muziek kan beschouwen - en in de huidige era van voortdurende toekomst (in die zin dat we niet meer in het heden lijken te leven, maar in de toekomst - de singulariteit komt echt angstwekkend dichtbij) volgen de verschillende stadia elkaar zo snel op en in zo'n ontzettende mate van hypercomplexiteit dat het op een bepaald moment gewoon op is. Alles is al eens gedaan, alle combinaties zijn uitgeput.
Voor een westerse geest is dat laatste natuurlijk de hel op aarde. Want: Wat nu? Het antwoord is blijkbaar: achteruit.
Ik had gisteren een ontnuchterende ervaring toen ik opeens 'Aftermath' van Nightmares on Wax hoorde. 99.99% van de mensen hoort niet het verschil met nieuwe dansmuziek ("allemaal dezelfde herrie" etc) en dat geldt waarschijnlijk voor bijna elk popgenre los van klassieke hits.
BeantwoordenVerwijderenSingulariteit ben ik zelf nog niet uit. Een tijd lang zag ik het als onvermijdelijk en misschien zelfs wenselijk. Tegenwoordig vraag ik me af of echte A.I. ooit zal bestaan.